ผลลัพธ์และผลกระทบจากงานวิจัยด้านการจัดการขยะของประเทศไทย ในปีงบประมาณ 2563-2564

อารียา โอบิเดียกวู; นภสม สินเพิ่มสุขสกุล; เสาวลักษณ์  ศรีนาค

ผู้แต่ง

อารียา โอบิเดียกวู คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรุงเทพฯ ประเทศไทย
นภสม สินเพิ่มสุขสกุล คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรุงเทพฯ ประเทศไทย
เสาวลักษณ์ ศรีนาค สถาบันวิจัยพัฒนาและสาธิตการศึกษา นครนายก ประเทศไทย

คำสำคัญ:

การจัดการขยะ, ผลกระทบสิ่งแวดล้อม , ผลกระทบสิ่งแวดล้อม

บทคัดย่อ

ความเป็นมาและวัตถุประสงค์: การลงทุนด้านการวิจัยและพัฒนาเป็นบทบาทสำคัญของภาครัฐเพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศ แต่เนื่องจากงบประมาณของรัฐมีอยู่จำกัด จึงควรใช้ผลจากการลงทุนด้านการวิจัยและพัฒนาให้เกิดประโยชน์สูงสุด การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลลัพธ์และผลกระทบของโครงการวิจัยด้านการจัดการขยะและของเสียว่าก่อให้เกิดผลประโยชน์กับสังคม โดยเฉพาะทางด้านเศรษฐกิจและสิ่งแวดล้อม ในระดับใด

วิธีดำเนินการวิจัย: คณะผู้วิจัยทำการประเมินเส้นทางสู่ผลกระทบของงานวิจัย ปัจจัยนำเข้า ผลผลิต ผลลัพธ์ และผลกระทบของทั้งแผนงานวิจัย และการประเมินผลกระทบในระดับโครงการ กรณีศึกษาในเชิงลึก 5 โครงการ โดยการวิเคราะห์ส่วนเกินทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นจากการใช้ประโยชน์ของงานวิจัย

ผลการวิจัย: แผนงานวิจัยได้รับทุนสนับสนุนการวิจัยจากสำนักงานการวิจัยแห่งชาติในช่วงปีงบประมาณ 2563-2564 มีทุนวิจัยรวม 153.11 ล้านบาท จากการศึกษา พบว่า แผนงานวิจัยมีการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพในการบรรลุเป้าหมายของแผนงานวิจัยที่สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ แต่มีเพียงโครงการบางส่วนที่มีศักยภาพในการสร้างผลกระทบ เนื่องจากข้อจำกัดด้านการนำไปใช้ประโยชน์ สะท้อนให้เห็นถึงความไม่ยั่งยืนของการลงทุนด้านการวิจัย โครงการกรณีศึกษาทุกโครงการสามารถสร้างผลประโยชน์ในทางบวกได้ คุ้มค่ากับการลงทุนวิจัย โดยมีโครงการที่สร้างประโยชน์สุทธิสูงสุดถึง 22.7 ล้านบาท โครงการวิจัยในแต่ละสาขาย่อยสามารถสร้างผลกระทบทางเศรษฐกิจและทางสิ่งแวดล้อมในสัดส่วนที่ต่างกัน สะท้อนให้เห็นถึงระดับของประโยชน์สาธารณะของโครงการวิจัย

ข้อเสนอแนะ: หน่วยบริหารและจัดการทุนวิจัย (PMU) ของโครงการวิจัยด้านสิ่งแวดล้อมควรมุ่งเน้นมาตรการผลักดันการนำผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ให้มากขึ้น โดยเฉพาะงานวิจัยที่ก่อให้เกิดผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมที่มีประโยชน์เชิงสาธารณะมากกว่าผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจ ซึ่งมีแนวโน้มที่จะมีการใช้ประโยชน์สูงกว่าอยู่แล้ว การนำผลงานวิจัยเหล่านี้ไปในเชิงนโยบายหรือในพื้นที่สาธารณะจำเป็นต้องมีกลไกที่เป็นรูปธรรมที่ทำให้เกิดความเชื่อมโยงที่ชัดเจนกับผู้ใช้ประโยชน์ในการกำหนดนโยบายด้านสิ่งแวดล้อม

References

Budget Bureau, 2024, Act Budget for Fiscal Year 2024, Budget Bureau [Online], Available: https://www.bb.go.th/topic-detail.php?id=16627&mid=545&catID=1448. [19 September 2024] (In Thai)

Goralnik, L. and Nelson, M.P., 2012, “Anthropocentricism,” in Encyclopedia of Applied Ethics, 2nd ed., Elsevier, Amsterdam.

Varian, H., 2010, Intermediate Microeconomics, W.W. Norton and Company, New York, 739 p.

Bockstael, N.E. and FreemanIII, A.M., 2005, “Welfare Theory and Valuation” pp. 517-570, in K.G. Maler and J.R. Vincent (Eds.), Handbook of Environmental Economics, Vol. 2, Elsevier, Amsterdam, 642 p.

Weißhuhn, P., Helming, K., and Ferretti, J., 2018, “Research Impact Assessment in Agriculture- A Review of Approaches and Impact Areas,” Research Evaluation, 27 (1), pp. 36-42.

Deloitte Access Economics, 2012, Extrapolated Returns on Investment in NHMRC Medical Research, Australian Society for Medical Research, Canberra, 8 p.

Buxton, M. and Hanney, S., 1996, “How Can Payback from Health Service Research be Assessed,” Journal of Health Service Policy, 1 (1), pp. 35-43.

ACIAR., 2009, A Framework for Assessing of the Impact of Capacity Building, Australian Centre for International Agricultural Research, Australia, 11 p.

Hanley, N. and Barbier, E.B., 2009, Pricing Nature, Edward Elgar Publishing, Massachusetts, 353 p.

Premashthira, A., Kuldilok, K. and Limsombunchai, V., 2023, “Outcomes and Impacts of Investment in Research and Development of Biochemical Energy and Biodegradable Plastics,” Journal of Research and Development, 46 (4), pp. 337-352.

Seneerattanaprayul, J. and Praneetvatakul, S., 2023, “Assessment of Academic Outputs and Outcomes from Medical Science Research,” The Journal of Research and Academics, 7 (3), pp. 161-176.

OECD, 2019, Better Criteria for Better Evaluation (Revised Evaluation Criteria Definitions and Principles for Use), OECD, 13 p.

Vijitsrikamol, V., 2021, Evaluating Research and Development Impacts: Basic Principles and Practices, Knowledge Network Institute of Thailand, Bangkok, 210 p. (In Thai)

Sanglestsawai, S., 2022, Economic Valuation of Natural Resources and the Environment Direct Methods for Measuring Satisfaction, Kasetsart University, Bangkok. (In Thai)

Navrud, S. and Ready, R., 2007, Environmental Value Transfer, Issues and Methods, Springer, Dordrecht, 290 p.

Isvilanonda, S., Pananurak, P. and Praneetvatakul, S., 2015, Assessing the Impact of Research on Agriculture and Agro-industry, Knowledge Network Institute of Thailand. Bangkok, 215 p. (In Thai)

TSRI Thailand Science Research and Innovation, 2020, Manual for Agencies Receiving Budgets from the Science Promotion Fund Research and Innovation Fiscal Year 2020-2022, Zeno Publishing, Bangkok, 95 p. (In Thai)

Longo S., Cellura, M. and Girardi, P., 2020, “Life Cycle Assessment of Electricity Production from Refuse Derived Fuel: A Case Study in Italy,” Science of the Total Environment, 738 (2020), pp. 1-13.