นโยบายควบคุมสินค้าคงคลังสำหรับสินค้าอุปโภคบริโภคที่เหมาะสมของธุรกิจค้าปลีกสมัยใหม่โดยใช้เทคนิค MUSIC–3D

บทคัดย่อ

ความเป็นมาและวัตถุประสงค์ : การดำเนินธุรกิจค้าปลีกสมัยใหม่มีการแข่งขันสูง ดังนั้น หากธุรกิจไม่มีความพร้อมในการจัดการสินค้าคงคลัง อาจส่งผลให้สินค้ามีปริมาณไม่เพียงพอต่อความต้องการของลูกค้าหรือมีปริมาณสินค้าคงคลังมากเกินไป งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อจำแนกประเภทสินค้าคงคลัง และเสนอนโยบายการควบคุมสินค้าคงคลังด้วยเทคนิค MUSIC–3D (Multi-unit selective inventory control – A three dimensional)

วิธีดำเนินการวิจัย : เก็บข้อมูลบริษัทกรณีศึกษาเกี่ยวกับสินค้าอุปโภคบริโภคเป็นเวลา 12 เดือน (ตั้งแต่เดือนมกราคม - ธันวาคม พ.ศ. 2565) จำนวน 154 รายการ ประกอบด้วย รหัสสินค้า รายละเอียดสินค้า จำนวนสินค้าที่สั่งซื้อ ราคาสินค้าต่อหน่วย และเวลานำส่งสินค้า

ผลการวิจัย : กลุ่มสินค้า ASZ มีสินค้าจำนวน 6 รายการ เป็นกลุ่มสินค้าที่มีมูลค่าสูง มีความยากหรือใช้เวลารอคอยสินค้ามากกว่า 15 วัน และเป็นสินค้าที่มีความต้องการไม่แน่นอนมากที่สุด นโยบายที่เสนอ ได้แก่ การให้ความสำคัญกับการพยากรณ์ ซึ่งจะทำให้การสำรองสินค้าหรือการสั่งซื้อสินค้าสอดคล้องกับความต้องการของลูกค้า ส่วนกลุ่มสินค้า BSZ, BDZ, BEZ มีสินค้าจำนวน 14, 8, 2 รายการ ตามลำดับ เป็นกลุ่มสินค้าที่มีมูลค่าปานกลาง แต่มีระยะเวลาในการรอคอยสินค้าแตกต่างกัน ทั้งใช้มากกว่า 15 วัน และไม่เกิน 7 วัน ผู้วิจัยจึงเสนอแนวทางนโยบาย ได้แก่ ควรมีการวางแผนการสั่งซื้อสินค้าเป็นระยะ ๆ ร่วมกับการใช้เทคนิคการพยากรณ์ที่เหมาะสมกับแต่ละรายการสินค้า ควรวิเคราะห์ปริมาณความต้องการอย่างต่อเนื่อง อีกทั้งควรศึกษาเงื่อนไขการสั่งซื้อสินค้ากับผู้จัดจำหน่ายอย่างรอบคอบ ทั้งนี้ ควรอาศัยเทคนิคการสั่งซื้อสินค้าแบบ Min–Max เพื่อป้องกันการเกิดต้นทุนค่าเสียโอกาส สุดท้ายกลุ่มสินค้า CSY, CSZ, CDY, CDZ, CEX, CEY, CEZ มีสินค้าจำนวน 1, 3, 3, 23, 51, 9, 34 รายการ ตามลำดับ เป็นกลุ่มสินค้าที่มีมูลค่าต่ำ มีเวลาในการรอคอยสินค้าเร็วและช้าแตกต่างกัน รวมถึงความต้องการสินค้าของลูกค้ามีความแปรปรวนไม่สม่ำเสมอ ควรมีการสั่งซื้อสินค้าแบบ Fixed order size และปริมาณสินค้าควรอยู่ในระดับต่ำ ควรมีการวางแผนการสั่งซื้อสินค้าล่วงหน้า รวมถึงทำการเบิก-จ่ายสินค้าแบบ Visual check และระบบ Two Bin ทั้งนี้ ควรดำเนินการให้เหมาะสมกับสินค้าเฉพาะรายการ

สรุป : เทคนิค MUSIC–3D สามารถจำแนกประเภทสินค้าและกำหนดนโยบายการควบคุมสินค้าอุปโภคบริโภคที่เหมาะสมกับธุรกิจค้าปลีกสมัยใหม่ได้ 11 กลุ่ม 11 แนวทาง เทคนิคดังกล่าวจะช่วยลดต้นทุน การถือครองสินค้า ต้นทุนค่าเสียโอกาสในการจำหน่าย และช่วยประเมินการจัดการสต๊อกสินค้าให้มีประสิทธิภาพตลอดโซ่อุปทาน อีกทั้งยังช่วยเพิ่มมาตรฐานการจัดการสินค้าคงคลังและวางแผนการสั่งซื้อสินค้าให้สอดคล้องกับความต้องการ ทั้งแบบต่อเนื่องและไม่ต่อเนื่อง

การนำไปใช้ประโยชน์ในเชิงปฏิบัติ : เทคนิค MUSIC–3D เป็นเทคนิคที่สามารถวิเคราะห์การจำแนกสินค้าแบบ 3 มิติ ได้ด้วยเทคนิคเดียว ทำให้ผู้ที่สนใจสามารถวิเคราะห์สินค้าคงคลังและบริหารจัดการสินค้าคงคลังได้รวดเร็วยิ่งขึ้น นอกจากนี้ เทคนิคนี้ยังสามารถนำเทคนิคการจำแนกสินค้าต่าง ๆ มาประยุกต์ใช้ร่วมกันได้หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็น เทคนิค ABC-VEN-FSN หรือเทคนิค ABC-FSN-XYZ เป็นต้น เทคนิคดังกล่าวอาจช่วยลดต้นทุนด้านสินค้าคงคลัง อาทิเช่น ต้นทุนการถือครองสินค้า ต้นทุนการสั่งซื้อสินค้า และต้นทุน ค่าโอกาสจากการจำหน่ายสินค้า รวมถึงยังสามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้กับธุรกิจค้าปลีก ธุรกิจค้าส่ง ธุรกิจ โลจิสติกส์และอุตสาหกรรมการผลิต เนื่องจากสามารถนำไปวิเคราะห์สินค้าได้หลากหลายประเภทภายใต้ความต้องการที่แน่นอนและไม่แน่นอนได้