ศักยภาพการกักเก็บคาร์บอน ธาตุอาหารและน้ำในป่าปลูกไม้สักอายุ 29 ปี เพื่อการฟื้นฟูพื้นที่ต้นน้ำบริเวณดอยตุง จังหวัดเชียงราย
คำสำคัญ:
คาร์บอน, ธาตุอาหาร, น้ำ, ป่าปลูกไม้สัก, มวลชีวภาพพืชบทคัดย่อ
การศึกษาศักยภาพการกักเก็บคาร์บอน ธาตุอาหารและน้ำในป่าปลูกไม้สักอายุ 29 ปี บริเวณดอยตุง จังหวัดเชียงราย มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินบทบาททางนิเวศวิทยาและสิ่งแวดล้อมของป่าปลูก ทั้งนี้ ทำการศึกษาในเดือนกันยายน พ.ศ. 2561 โดยวางแปลงสุ่มตัวอย่างศึกษาสังคมพืชแบบสุ่ม ขนาด 40x40 เมตร จำนวน 6 แปลง ที่ความสูง 450 ถึง 900 เมตร จากระดับทะเลปานกลาง ขุดหลุมดินลึก 2 เมตร ใน 3 แปลง เก็บตัวอย่างดินตามความลึกเพื่อวิเคราะห์สมบัติทางกายภาพและเคมี คาร์บอน ธาตุอาหารและน้ำ ผลการศึกษา พบว่า ไม้สักมีความหนาแน่น เส้นรอบวงลำต้นและความสูงเฉลี่ย เท่ากับ 69 ต้นต่อไร่ 71.34 เซนติเมตร และ 20.44 เมตร ตามลำดับ พบชนิดไม้ที่ขึ้นทดแทน 14-41 ชนิด ปริมาณมวลชีวภาพชนิดไม้ในป่าปลูกมีค่า 51,148.89 กิโลกรัมต่อไร่ มีคาร์บอน ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม แคลเซียมและแมกนีเซียมสะสมอยู่ 25,299.98, 246.24, 29.39, 121.76, 469.03 และ 79.87 กิโลกรัมต่อไร่ ตามลำดับ น้ำในมวลชีวภาพมีปริมาณ 94.20 ลูกบาศก์เมตรต่อไร่ คาร์บอนและไนโตรเจนทั้งหมด ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม แคลเซียมและแมกนีเซียม (รูปที่สามารถสกัดได้) ในดินลึก 2 เมตร มีค่า 49,412.78, 4,441.07, 5.74, 435.04, 582.43 และ 456.93 กิโลกรัมต่อไร่ ตามลำดับ มีศักยภาพการกักเก็บน้ำสูงสุดในดิน 1,584.07 ลูกบาศก์เมตรต่อไร่ ปริมาณคาร์บอน ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม แคลเซียมและแมกนีเซียมในระบบนิเวศป่าปลูก (พืชและดิน) มีค่า 74,712.76, 4,687.31, 35.13, 556.80, 1,051.46 และ 536.80 กิโลกรัมต่อไร่ ตามลำดับ และการกักเก็บน้ำสูงสุด 1,678.27 ลูกบาศก์เมตรต่อไร่ ข้อมูลดังกล่าวจะเป็นประโยชน์สำหรับการเปรียบเทียบศักยภาพการฟื้นฟูพื้นที่ต้นน้ำลำธารในพื้นที่อื่นที่มีการปลูกไม้สักหรือไม้ชนิดอื่น
References
Office of the Forest Land Management, 2018, Forest Area in 1973-2018 [Online], Available: http://www.forestinfo.forest.go.th/Content.aspx?id=10370. (In Thai) [5 January 2020]
Landsberg, J.J. and Gower, S.T., 1997, Application of Physiological Ecology to Forest Management, Academic Press, San Diego.
Chang, M., 2006, Forest Hydrology: An Introduction to Water and Forest, CRC Press Taylor and Francis Group, Boca Raton.
Sumanochitraporn, S., Khamyong, S. and Anongrak, N., 2014, “Ecosystem Water Storage in a Teak Plantation under the Doi Tung Reforestation Royal Project, Chiang Rai Province, Northern Thailand,” Thai Journal Forestry, 33 (3), pp. 11-22.
The Royal Thai Survey Department, 1999, Topographic Map Scale 1:50,000 Amphoe Mae Sai, Sheet 4949 I, Series L7018, Ministry of Defence, Bangkok. (In Thai)
Soil Resources Survey and Research Division, 2000, Handbook for Land Suitability Classification of Industrial Crops in Thailand, Land Development Department, Bangkok (In Thai)
Tsutsumi, T., Yoda, K., Dhanmanonda, P. and Prachaiyo, B., 1983, “Forest: Felling, Burning and Regeneration,” pp. 13-62, in K. Kyuma and C. Pairntra (Eds.) Shifting Cultivation: An Experiment at Nam Phrom, Northeast Thailand, and Its Implications for Upland Farming in the Monsoon Tropics, Kyoto.
Khamyong, S., Seramethakun, T. and Seeloy-ounkeaw, T., 2012, Evalution of Planted Tree Species and Plant Succession in Forest Plantations for Land Restoration in Mae Moh Lignite Mining Area, A Final Research Report to EGAT, Faculty of Agriculture, Chiang Mai University, Chiang Mai. (In Thai)
Ogawa, H., Yoda, K., Ogino, K. and Kira, T., 1965, “Comparative Ecological Study on Three Main Type of Forest Vegetation in Thailand II Plant Biomass,” Nature and Life in Southeast Asia, 4, pp. 49-80.
Blake, G.R. and Hartge, K.H., 1986, “Bulk Density,” pp. 363-375, in A. Klute (Ed.) Methods of Soil Analysis, Part 1, Physical and Mineralogical Methods Second Edition, American Society of Agronomy Publisher, Wisconsin.
Day, P.R., 1965, “Particle Fractionation and Particle-Size Analysis,” pp. 545-567, in C.A. Black (Ed.) Methods of Soil Analysis, Part 1, Physical and Mineralogical Properties, Including Statistics of Measurement and Sampling, American Society of Agronomy Publisher, Wisconsin.
Gee, G.W. and Bauder, J.W., 1986, “Particle-Size Analysis,” pp. 383-409, in A. Klute (Ed.) Methods of Soil Analysis, Part 1, Physical and Mineralogical Methods, 2nd ed., American Society of Agronomy Publisher, Wisconsin.
Cassel, D.K. and Nielsen, D.R., 1986, “Field Capacity and Available Water Capacity,” pp. 901-924, in A. Klute (Ed.) Methods of Soil Analysis, Part 1, Physical and Mineralogical Methods, 2nd ed., American Society of Agronomy Publisher, Wisconsin.
National Soil Survey Center, 1996, Soil Survey Laboratory Methods Manual, Soil Survey Investigations Report Number 42, Version 3.0, United States Department of Agriculture, United States Government Printing Office, Washington, DC.
Nelson, D.W. and Sommers, L.E., 1996, “Total Carbon, Organic Carbon and Organic Matter,” pp. 961-1010, in J.M. Bigham (Ed.) Methods of Soil Analysis, Part 3, Chemical Methods, American Society of Agronomy Publisher, Wisconsin.
Bremner, J.M., 1996, “Nitrogen-Total,” pp. 1085-1122, in J.M. Bigham (Ed.) Methods of Soil Analysis, Part 3, Chemical Methods, American Society of Agronomy Publisher, Wisconsin.
Bray, R.A. and Kunzt, L.T., 1945, “Determination of Total Organic and Available Forms of Phosphorus in Soil,” Journal of Soil Science, 59 (1), pp. 39-45.
Pratt, P.F., 1965, “Potassium,” pp. 1022-1030, in C.A. Black (Ed.) Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties, American Society of Agronomy Publisher, Wisconsin.
Lanyon, I.E. and Heald, W.R., 1982, “Magnesium, Calcium, Strontium and Barium,” pp. 247-262, in A.L. Page, R.H. Milller and D.R. Keeney (Eds.) Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties Second Edition, American Society of Agronomy Publisher, Wisconsin.
Sumanochitraporn, S., 2014, Evaluation of Ecological and Socio-Economic Values of Reforestation Sub-Project under Doi Tung Development Project, Mea Fah Luang District,
Chiang Rai Province, Doctoral of Philosophy Dissertation, Department of Plant and Soil Sciences, Chiang Mai University.
Hiratsuka, M., Chingchai, V., Kantinan, P., Sirirat, J., Sato, A., Nakayama, Y., Matsunami, C., Osumi, Y. and Morikawa, Y., 2005, “Tree Biomass and Soil Carbon in 17- and 22-year-old Stands of Teak (Tectona grandis L.f.) in Northern Thailand,” TROPICS, 14 (4), pp. 377-382.
Thichan, T., 2018, Plant Species Diversity and Carbon, Nutrient and Water Storages in Forest Plantation Ecosystem for Land Reclamation of Ban Pu Lignite Mine, Li District, Lamphun Province, Master of Science Thesis, Department of Plant and Soil Sciences, Chiang Mai University. (In Thai)
Seeloy-ounkeaw, T., 2014, Plant Species Diversity and Storage of Carbon Nutrient and Water in Fragmented Montane Forest Ecosystems nearby Doi Inthanon, Chiang Mai Province,
Doctoral of Philosophy Dissertation, Department of Plant and Soil Sciences, Chiang Mai University.
Phongkhamphanh, T., 2015, Plant Species Diversity and Potentials of Carbon Storages in Various Community Forests of Mea Tha Sub-District, Mea On District, Chiang Mai Province, Master of Science Thesis, Department of Plant and Soil Sciences, Chiang Mai University. (In Thai)
Khamyong, S., Seeloy-ounkeaw, T., Anongrak, N. and Sri-ngernyuang, K., 2014, “Water Storages in Plants and Soils in Two Community Forests of Karen Tribe, Northern Thailand,” TROPICS, 13 (3), pp. 111-115.
Panuthai, S., Onarsa, S., Deesaeng, B. and Kamyo, T., 2019, “Effect of Land Cover Change on Streamflow at Mae Klong Head Watershed Research Station, Thong Pha Phum District, Kanchanaburi Province,” Thai Forest Ecological Research Journal, 3 (1), pp. 1-14. (In Thai)
Kanchanaprasert, N., 1986, A Study on Vital Diagnostic Features in Soil Development and Land Potential Evaluation of Alfisols and Inceptisols in Mea Klong Drainage Basin, Doctoral of Philosophy Dissertation, Department of Soil Science, Kasetsart University.
Soil Survey Division Staff, 1993, Soil Survey Manual, Handbook Number 18, United States Department of Agriculture, United States Government Printing Office, Washington, DC.
Land Classification Division and FAO Project Staff, 1973, Soil Interpretation Handbook for Thailand, Department of Land Development, Ministry of Agriculture and Cooperatives, Bangkok.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2020 มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาของบทความที่ตีพิมพ์ในวารสาร Science and Engineering Connect ในทุกรูปแบบ รวมถึงข้อความ สมการ สูตร ตาราง ภาพ ตลอดจนภาพประกอบในรูปแบบอื่นใด เป็นลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี การนำเนื้อหา ไม่ว่าจะในรูปแบบใด ของบทความไปใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ ต้องได้รับอนุญาตจากบรรณาธิการวารสารอย่างเป็นลายลักษณ์อักษรก่อนเท่านั้น
