การประยุกต์ใช้ตัวแบบการโปรแกรมเชิงเส้นสำหรับการจัดการเครือข่ายโซ่อุปทานข้าวหอมมะลิในพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้ของไทย
คำสำคัญ:
ข้าวหอมมะลิ, ทุ่งกุลาร้องไห้, การออกแบบเครือข่ายโซ่อุปทาน, ตัวแบบทางคณิตศาสตร์, การโปรแกรมเชิงเส้นบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อออกแบบเครือข่ายโซ่อุปทานและพัฒนาตัวแบบทางคณิตศาสตร์เพื่อจัดการเครือข่ายโซ่อุปทานที่เหมาะสมสำหรับข้าวหอมมะลิในพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้ของประเทศไทย เครือข่ายโซ่อุปทานของข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้มีผู้มีส่วนได้ส่วนเสียหลัก ประกอบด้วย เกษตรกรผู้ปลูกข้าว ผู้รวบรวมข้าวเปลือก (ท่าข้าว/สหกรณ์การเกษตรที่ไม่มีเครื่องสี) ผู้ผลิตข้าวสาร (โรงสี/สหกรณ์การเกษตรที่มีเครื่องสี) และลูกค้าผู้รับซื้อ แม้ว่าปัจจุบัน มีเพียงการเพาะปลูกข้าวหอมมะลิธรรมดา ส่วนข้าวหอมมะลิอินทรีย์มีน้อยมาก แต่จากราคาและแนวโน้มการนิยมบริโภคข้าวอินทรีย์ ผู้วิจัยจึงได้ออกแบบให้มีข้าวหอมมะลิอินทรีย์ในเครือข่ายโซ่อุปทานด้วย และพัฒนาตัวแบบทางคณิตศาสตร์แบบการโปรแกรมเชิงเส้นสำหรับการจัดการเครือข่ายโซ่อุปทานที่เหมาะสม โดยมีเป้าหมายเพื่อให้ได้กำไรโดยรวมของโซ่อุปทานสูงที่สุด ทั้งนี้ ประมวลผลตัวแบบที่พัฒนาขึ้นด้วยโปรแกรม LINGO 11.0 จากผลการวิจัย พบว่า ทุ่งกุลาร้องไห้ควรมีสัดส่วนพื้นที่เพาะปลูกข้าวหอมมะลิธรรมดาเท่ากับ 0.882 และข้าวหอมมะลิอินทรีย์เท่ากับ 0.118 ผลผลิตข้าวเปลือกที่ได้ควรขนส่งด้วยรถบรรทุก 6 ล้อ จากแหล่งเพาะปลูกไปยังโรงสีภายในจังหวัดโดยตรงโดยไม่ต้องผ่านผู้รวบรวมข้าวเปลือก และทุกจังหวัดส่วนใหญ่จะสีข้าวโดยโรงสี มีเพียงจังหวัดยโสธรที่สีข้าวโดยสหกรณ์การเกษตร ส่วนการขนส่งและกระจายข้าวสาร พบว่า ควรขนส่งด้วยรถบรรทุกพ่วง โดยข้าวสารหอมมะลิธรรมดาจะถูกกระจายไปยังแหล่งความต้องการทั้งในพื้นที่ นอกพื้นที่ และจุดรวบรวมเพื่อการส่งออก ส่วนข้าวสารหอมมะลิอินทรีย์มีเพียงการกระจายเพื่อการบริโภคภายในพื้นที่และส่งไปยังจุดรวบรวมเพื่อการส่งออก ผลเฉลยที่ได้จากตัวแบบที่เสนอทำให้เกิดกำไรสูงสุดของโซ่อุปทานเท่ากับ 1,092 ล้านบาท
References
Department of Intellectual Property, 2012, Geographical Indication [Online], Available: http://www.ipthailand.go.th. [14 May 2018]
Department of Agricultural Extension, 2018, Agricultural Production Information System [Online], Available: http://122.154.24.125/new/index.php. [20 May 2018]
Department of Internal Trade, 2018, Document Storage System [Online], Available: http://203.148.172.83/dmp2011/FormList/lst_main_public.aspx. [26 June 2018]
Tesco Lotus, 2020, Thung Kula Ronghai Jasmine Rice. [Online], Available: https:// shoponline.tescolotus.com/groceries/th-TH/products/6074740474. [20 February 2020]
Shopee, 2020, Thung Kula Ronghai Jasmine Rice [Online], Available: https://shopee. co.th/. [20 February 2020]
Department of Foreign Trade, 2018, Information on Rice Production and Trade [Online], Available: http://www.thairiceinfo.go.th/?page=DataL3.ShowData&codeData=A1001. [26 June 2018]
Ministry of Agriculture and Cooperatives, 2018, Agricultural Development Plan 2017 [Online], Available: http://planning.dld.go.th/th/images/stories/section-5/2560/strategy02.pdf. [26 June 2018]
Roiet Governor's Office, 2018, Roiet Provincial Development Plan 2018-2021 [Online], Available: http://www.roiet.go.th/2013/. [10 May 2018]
Surin Governor's Office, 2018, Surin Provincial Development Plan 2018-2021 [Online], Available: http://www.surin.go.th/. [10 May 2018]
Sisaket Governor's Office, 2018, Sisaket Provincial Development Plan 2018-2021 [Online], Available: http://www.sisaket.go.th/index1.php. [12 May 2018]
Maha Sarakham Governor's Office, 2018, Maha Sarakham Provincial Development Plan 2018-2021 [Online], Available: http://www.mahasarakham.go.th/. [14 May 2018]
Yasothon Governor's Office, 2018, Yasothon Provincial Development Plan 2018-2021 [Online], Available: http://www.yasothon.go.th/web/yaso_web.php. [14 May 2018]
Min, H. and Zhou, G., 2002, "Supply Chain Modeling: Past, Present and Future," Computers & Industrial Engineering, 43 (1), pp. 231-249.
Mula, J., Peidro, D., Díaz-Madroñero, M. and Vicens, E., 2010, "Mathematical Programming Models for Supply Chain Production and Transport Planning," European Journal of Operational Research, 204 (3), pp. 377-390.
Huang, Y., Chen, C-W. and Fan, Y., 2010, "Multistage Optimization of The Supply Chains of Biofuels," Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 46 (6), pp. 820-830.
Thakur, M., Wang, L. and Hurburgh, C. R., 2010, "A Multi-objective Optimization Approach to Balancing Cost and Traceability in Bulk Grain Handling," Journal of Food Engineering, 101 (2), pp. 193-200.
Tanksale, A. and Jha, J., 2014, "Developing a Mathematical Model to Optimize Foodgrains Storage and Transport for Public Distribution System in India," Manufacturing Excellence Imperative for Emerging Economics, 12, pp. 305-312.
Galán-Martín, Á., Vaskan, P., Antón, A., Esteller, L. J. and Guillén-Gosálbez, G., 2017, "Multi-objective Optimization of Rainfed and Irrigated Agricultural Areas Considering Production and Environmental Criteria: A Case Study of Wheat Production in Spain," Journal of Cleaner Production, 140 (2), pp. 816-830.
He, P. and Li, J., 2020, "A Joint Optimization Framework for Wheat Harvesting and Transportation Considering Fragmental Farmlands," Information Processing in Agriculture, 7 (2), pp. 1-14.
Gholamian, M. R. and Taghanzadeh, A. H., 2017, "Integrated Network Design of Wheat Supply Chain: A Real Case of Iran," Computers and Electronics in Agriculture, 140, pp. 139-147.
Bakhit, A. and Hashem, Z., 2016, "Building a Mathematical Model of the Transportation Problem under the Dynamics of Demand Restrictions with Practical Application," Journal of Economics and Administrative Sciences, 22 (91), pp. 353-366.
Asgari, N., Farahani, R. Z., Rashidi-Bajgan, H. and Sajadieh, M. S., 2013, "Developing Model-based Software to Optimise Wheat Storage and Transportation: A Real-world Application," Applied Soft Computing, 13 (2), pp. 1074-1084.
Mogale, D. G., Kumar, S. K., García Márquez, F. P. and Tiwari M. K., 2017, "Bulk Wheat Transportation and Storage Problem of Public Distribution System," Computers and Industrial Engineering, 104, pp. 80-97.
Bilgen, B. and Oakarahan, I., 2007, "A Mixed-integer Linear Programming Model for Bulk Grain Blending and Shipping," International Journal of Production Economics, 107 (2), pp. 555-571.
Gholamian, M. and Taghanzades, A., 2019, "An Integrated Bread Flour Supply Chain Model considering Import, Storage, Production and Distribution Planning," Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 50 (1), pp. 65-78.
Ibrahim, H., El-Rayes, K. and Hashash, Y. M. A., 2015, "Optimizing the Storage and Transportation of Wheat in Developing Countries," Applied Engineering in Agriculture, 31 (4), pp. 669-678.
Supattananon, N. and Rattanawai, N., 2020, "Cultivation and Agricultural Products Distribution Short-term Planning with Mathematical Schedule Model to Increase Farmers’ Revenue: A Case Study of the Farmers in Kao Kho District, Phetchabun Province," RMUTI JOURNAL Science and Technology, 13 (1), pp. 89-101. (In Thai)
Render, B., Stair, R. and Hanna, M. E., 2012, Quantitative Analysis for Management, New Jersey, Prentice Hall.
Jamnarnwej, S., 2015, Quantitative Analysis, Witthayaphat, Bangkok.
Niammani, P., 2013, Resource Allocation Models, Bangkok, National Institute of Development Administration.
Comptroller General's Department, 2018, Guidelines and Details of the Calculation of the Middle Price for Construction Work [Online], Available: http://www.price.moc.go.th/price/fileuploader/file_csi/price_stru_gov.pdf. [20 October 2019]
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2021 มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาของบทความที่ตีพิมพ์ในวารสาร Science and Engineering Connect ในทุกรูปแบบ รวมถึงข้อความ สมการ สูตร ตาราง ภาพ ตลอดจนภาพประกอบในรูปแบบอื่นใด เป็นลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี การนำเนื้อหา ไม่ว่าจะในรูปแบบใด ของบทความไปใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ ต้องได้รับอนุญาตจากบรรณาธิการวารสารอย่างเป็นลายลักษณ์อักษรก่อนเท่านั้น
