ผลลัพธ์และผลกระทบของการลงทุนในงานวิจัยและพัฒนาด้านพลังงานเคมีชีวภาพและพลาสติกที่ย่อยสลายได้ทางชีวภาพ

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการประเมินผลลัพธ์และผลกระทบจากการลงทุนในการวิจัยด้านการพัฒนาพลังงานเคมีชีวภาพและพลาสติกที่ย่อยสลายได้ทางชีวภาพของประเทศ โดยศึกษาผลของการสนับสนุนทุนวิจัยในปีงบประมาณ 2563-2564 โดยหน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการเพิ่มความสามารถในการแข่งขันของประเทศ (บพข.) จำนวน 42 โครงการที่ทำวิจัยเสร็จสิ้นภายในปี 2565 ซึ่งใช้เงินลงทุนสนับสนุนทุนวิจัย 196.12 ล้านบาท ทำการเก็บรวบรวมข้อมูลจากฐานข้อมูลระบบสารสนเทศวิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (NRIIS) แบบสอบถามออนไลน์ สัมภาษณ์เชิงลึกผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและประเมินความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ของโครงการวิจัยกรณีศึกษา ผลการศึกษา พบว่า ในภาพรวมมีการสนับสนุนในรูปแบบของการร่วมดำเนินการ (In-kind) รวมร้อยละ 5.5 และร่วมลงทุน (In-cash) รวมร้อยละ 1 ของงบประมาณทั้งหมด โครงการร้อยละ 76 มี TRL ระดับ 4 ขึ้นไป โครงการส่วนใหญ่ (ร้อยละ 85) อยู่ในระดับที่มีศักยภาพในการสร้างความยั่งยืน และร้อยละ 12 อยู่ในระดับที่มีความยั่งยืน เมื่อศึกษาโครงการวิจัยกรณีศึกษา 6 โครงการ พบว่า ใช้เงินลงทุนในการวิจัยรวม 48.4 ล้านบาท สร้างส่วนเกินทางเศรษฐกิจให้เพิ่มขึ้น มีค่าผลตอบแทนทางสังคม (SROI) 1.62 และอัตราผลตอบแทนภายใน IRR ร้อยละ 24 นับได้ว่ามีการสร้างผลลัพธ์ผลกระทบต่อสังคม และควรเร่งผลักดันผลผลิตของงานวิจัยให้เกิดการใช้ประโยชน์ เพื่อให้เกิดการสร้างผลกระทบภายใต้การเปลี่ยนผ่านของรูปแบบและเทคโนโลยีด้านพลังงานอย่างรวดเร็ว